مکمل سوخت چیست؟
مکمل سوخت نوعی افزودنی است که انواع مختلفی دارد و برای اهداف خاصی از هر یک از آنها استفاده میکنیم. مکمل سوخت را باید در باک بنزین بریزید. البته درباره روش این کار صحبت خواهیم کرد.
انواع مکملهای سوخت
مکمل سوخت انواع مختلفی دارد. از اصلیترین مکملها میتوان به پاککنندهها، روانکنندهها، تقویتکننده اکتان (اکتان بوستر) و تثبیتکنندهها اشاره کرد. بهجز این موارد، گاهی ترکیبی از این مکملها هم در بازار موجود است. انتخاب نوع مکمل سوخت به نوع موتور و برنامه شما برای استفاده از ماشین بستگی دارد.
بهطورکلی، همه انواع مکمل بنزین را میتوان در دو دسته جای داد: آنهایی که برای بهبود عملکرد موتور در زمانی که مرتب از ماشین استفاده میکنید طراحی شدهاند و دسته دوم آنهایی که برای خودروهایی طراحی شدهاند که هر از گاهی از آنها استفاده میکنید یا مدتی طولانی در پارکینگ بلااستفاده میمانند.
کاربرد مکمل سوخت
کاربرد مکمل سوخت صرفا این نیست که از مشکلاتی که ممکن است برای قطعات پیش بیاید پیشگیری کند. برخی از آنها حتی یکسری از مشکلات خودرو را برطرف میکنند. برای مثال، استفاده از مکملها باعث میشود قطعات روانتر کار کنند و بنابراین اصطکاک کاهش مییابد. این بهنوبه خود باعث میشود موتور در هنگام استارتزدن یا در جا کار کردن سخت کار نکند. وقتی موتور روان کار میکند، عملکرد قدرتمندتری دارد.
برخی از مکملهای سوخت میتوانند مواد شیمیایی سخت را حل کنند تا تمیزکردن آن برایتان راحتتر باشد.
تثبیتکننده باعث بهرهوری و کارآمدی مصرف سوخت میشود، زیرا موتور نیازی ندارد که برای شروع حرکت سخت کار کند. بنابراین یکی از کاربردهای سوخت صرفهجویی در مصرف سوخت است.
انواع اصلی مکمل سوخت
انواع مختلفی از مکملهای سوخت وجود دارند اما برخی از اصلیترین آنها عبارتاند از:
۱. افزاینده کیفیت سوخت
این مکمل که با عنوان Gas treatments شناخته میشود، با پلی ایزو بوتان فرموله میشود و به همین دلیل ارزان و در دسترس است. این مکملها با از بین بردن رسوبات مضر کربن به خروج مایعات و تجزیه ذرات آب که باعث رقیقشدن سوخت میشود کمک میکنند که در نتیجه کیفیت سوخت را بالا میبرد.
۲. تثبیتکننده سوخت
وقتی بنزین به مدتی طولانی راکد بماند (مانند زمانی که ماشین مدتی طولانی در جا کار میکند یا زمانی که بنزین میخرید و ذخیره میکنید)، کیفیت سوخت بهمرور کاهش مییابد. تثبیتکننده سوخت که با fuel stabilizer شناخته میشود، با جذب آب و کاهش سرعت روند اکسیداسیون و تجزیه شیمیایی سوخت به حفظ کیفیت آن کمک میکند. در صورتی که بنزین ذخیره کرده باشید، تثبیتکننده سوخت آن را بهمدت نسبتا طولانی تازه نگه میدارد. برخی از فرمولهای مدرن تثبیتکننده شامل ترکیباتی هستند که از خوردگی که باعث خرابشدن موتور میشود جلوگیری میکنند.
۳. پاککننده سیستم سوخت
بخش عظیمی از بیشتر مکملهای سوخت امروزی را پاککنندهها تشکیل میدهند. بسیاری از پاککنندهها به این منظور طراحی شدهاند که فقط قسمتهای خاصی از موتور را هدف قرار دهند. برای مثال پاککننده انژکتورهای سوخت صرفا برای اطمینان از اینکه انژکتورها مسدود یا کند نباشند طراحی شده است.
پاککنندههای سیستم سوخت، کربن و سایر مواد زاید که در سیستم سوخت جمع میشوند شستشو میدهند. البته برخی از آنها ادعا میکنند که میتوانند با خوردگی و زنگزدگی سیستم سوخت که در ماشینهایی بیشتر اتفاق میافتد که از سوخت با میزان اتانول بالا استفاده میکنند، مبارزه کنند. این ادعا نادرست است و فقط یک دروغ تبلیغاتی است.
پاککننده انژکتور سوخت
پاککنندههای انژکتور که با fuel injector cleaner نشان داده میشود، نوع خاصی از پاککنندههای سیستم سوخت هستند. این پاککننده حاوی پلی اتر آمین (PEA) است و جزو قویترین مواد پاککننده به شمار میرود. این پاککننده میتواند کربن جمعشده روی انژکتورهای سوخت را از بین ببرد. این مسأله بهویژه در خودروهایی که موتورهای سطح بالا دارند و تنظیم میل بادامک آنها طوری است که به تجمع کربن بیشتر منجر میشود از اهمیت بیشتری برخوردار است. تجمع کربن باعث میشود مسافتی که با مقدار معینی از سوخت طی میکنید، کمتر از حد معمول باشد. اگر زیاد در بزرگراه رانندگی نمیکنید و بیشتر رفتوآمد شما در مسیرهای کوتاه است، موتور خودرویتان آنقدر گرم نمیشود که خودش بتواند خودش را تمیز کند. بنابراین احتمالا لازم است از این مکمل استفاده کنید. مکمل پاککننده انژکتور میتواند گرفتگی و تجمع کربن روی فیلتر سوخت را هم برطرف کند.
۴. روانکنندهها
روانکننده برای جلوگیری از فرسودگی اجزای موتور پس از مدت طولانی که از خودرو استفاده میکنید طراحی شده است. مانند بسیاری از مکملهای دیگر، روانکنندهها هم هدفمند هستند و به رانندگان کمک میکنند مشکلات موجود در بخشهای مختلف موتور را برطرف کنند.
۵. تقویتکننده اکتان
تقویتکننده یا افزایش دهنده اکتان که به اکتان بوستر (octane booster) معروف است، سطح اکتان سوخت را افزایش میدهد. تقویتکننده سطح اکتان به پاکسازی رسوبات کربن از سیستم سوخترسانی کمک میکند. سطح بالاتر اکتان، انتشار گازهای گلخانهای را کاهش میدهد. اگر میخواهید از اکتان بوستر استفاده کنید، همیشه قبل از بنزین زدن باید آن را در باک بریزید.
نحوه استفاده از مکملهای سوخت
بیشتر مکملهای سوخت با همان دستورالعملهایی کار میکنند که مقدار مناسب را برای وسایل نقلیه توصیه کرده است. کافی است این مکملها را در مخزن سوخت بریزید. با کار کردن موتور این مکملها از طریق سیستم سوخت حرکت میکنند و در صورت لزوم انژکتورها و کاربراتور را تمیز میکنند یا کارهای خاص دیگری را که به آن منظور طراحی شدهاند انجام میدهند.
مزایای مکملهای سوخت
۱. بهبود عملکرد موتور: وقتی رسوبات موجود در سوخت از بین بروند، سوخت و مایعات راحتتر در سیستم موتور جاری میشوند. این بدان معناست که موتور با همان مقدار سوخت همیشگی، سایش و فرسایش کمتری را تجربه کرده و در حد توان خود عمل میکند.
۲. حفظ کیفیت سوخت: سوختی که برای خودرو مصرف میکنید وقتی از قسمتهای مختلف سیستم سوخت عبور میکند، تجزیه میشود. این تجزیهشدن باعث افت کیفیت سوخت میشود که آن هم بهنوبه خود، به تشکیل رسوبات خورنده از جمله کثیفی چسبناک، زنگار و کربن میانجامد. این مواد میتوانند دریچههای ورودی و دهانههای کاربراتور را مسدود کنند. استفاده از مکملهای سوخت میتواند باعث تثبیت سوخت و جلوگیری از افت کیفیت زودرس آن شود.
۳. جلوگیری از خرابی قطعات: بهترین مکمل سوخت توانایی مهار کردن خوردگیها را دارد و به همین دلیل میتواند فرسودگی و خرابی زودرس قطعات فلزی خودرو را کاهش دهد. با استفاده از مکمل سوخت نیاز نیست بهشکل مکرر قطعات موتور را بررسی کنید.
۴. کاهش انتشار کربن: بیشتر مکملهای سوخت میتوانند رسوبات کربن موجود در سوخت را از بین ببرند که این به احتراق بهتر و انتشار کمتر کربن در محیط کمک میکند.
بهترین مکمل سوخت خودرو چه ویژگیهای دارد؟
بهترین مکمل سوخت خودرو باید این ویژگیها را داشته باشد:
سازگاری با موتور
برخی از تولیدکنندگان، مکملهای سوختی تولید میکنند که مخصوص موتورهای دیزلی یا بنزینی است. هرچند محصولات چندمنظورهای در بازار موجودند که میتواند با هر دو نوع موتور کار کنند، بااینحال بهتر است مکملی را انتخاب کنید که با سوخت موردنیاز موتور ماشین سازگار باشد. به این ترتیب از واکنشهای شیمیایی خورنده و آسیبدیدگی مهرومومهای لاستیکی که در نهایت به خرابی موتور منجر میشوند جلوگیری به عمل میآید. درباره انواع فرمولها یا مواد تشکیلدهندهای که هرگز نباید از آنها در موتور ماشینتان استفاده کنید، دفترچه راهنمای مالک را مطالعه کنید.
تأییدیه EPA
روی بطری مکملهای سوخت باید برچسب EPA (سازمان حفاظت از محیط زیست) موجود باشد. این برچسب نشان میدهد که این مکمل با مقررات زیست محیطی مطابقت دارد و دود خروجی و انتشار کربن را کاهش میدهد.
چندمنظوره و ماندگار
بهترین مکمل سوخت آن است که قطعات را روغنکاری کند، سوخت را تثبیت کند، از خوردگی جلوگیری به عمل آورد و چه بهتر که خنککننده هم باشد.
همچنین باید ماندگاری خوبی داشته باشد. مکمل سوخت میتواند تا دو سال راکد بماند؛ اما بعد از آن از ظرف خود نشت میکند و دیگر استفاده از آن فایدهای برای موتور نخواهد داشت. سعی کنید فقط در حد نیازتان مکمل سوخت بخرید و از نگهداری طولانیمدت آن خودداری کنید.
نکات مهم درباره مکمل سوخت
۱. اگر مکمل سوخت با پوست یا چشمتان تماس پیدا کرد، بلافاصله آنها را بشویید. اگر اشتباها آن را خوردید، بهسرعت به مراکز درمانی مراجعه کنید.
۲. برای دستیابی به بهترین نتیجه همیشه قبل از بنزین (یا سوختهای دیزلی) مکمل را در باک بریزید و بعد بنزین بزنید. این مواد شیمیایی قبل از احتراق بهتر کار میکنند.
۳. برای اینکه از موتور ماشینتان محافظت کنید، همیشه از مقدار مناسبی از مکمل استفاده کنید و هر وقت تمام شد دوباره مکمل بریزید. استفاده از مکمل بیشتر از مقدار توصیهشده نتیجهای جز آسیبدیدگی موتور نخواهد داشت.
سؤالات متداول درباره مکملهای سوخت
در ادامه به برخی از رایجترین سؤالات درباره مکمل سوخت پاسخ میدهیم:
۱. مکمل سوخت؛ آری یا نه؟
درواقع پاسخ این است که بستگی دارد. برخی از مکملهای سوخت با ادعاهای عجیبوغریبی درباره بهبود فوقالعاده عملکرد موتور در بازار به فروش میرسند. برای نمونه «۲۰% صرفهجویی در مصرف سوخت» ادعایی است که نباید به آن توجه کنید. صرفا برای هدفی که دارید مکمل سوخت بخرید. برخی از مکملها مانند پاککنندهها یا تثبیتکنندهها واقعا خوب کار میکنند.
۲. آیا مکمل سوخت به ماشین آسیب میرساند؟
مکمل سوخت برای وسایل نقلیه بیضرر است. شما میتوانید با خیال راحت از مکمل استفاده کنید، بهشرطی که نوع درست آن را انتخاب کنید، بیشتر از مقدار توصیهشده آن را در باک نریزید و دقیقا بدانید چه زمانی باید آن را به سوخت اضافه کنید. درغیراینصورت هیچ ضرری برای ماشین نخواهد داشت.
۳. آیا مکمل سوخت باعث میشود با سوخت کمتر مسافت بیشتری را طی کنیم؟
خیر. این یک ادعای دروغ است که برخی تولیدکنندگان مکمل از آن صحبت میکنند. با مکمل یا بدون مکمل، با مقدار معینی سوخت تقریبا مسافت مشخصی را طی خواهید کرد. البته تجمع کربن بر طول این مسافت تأثیر منفی میگذارد (که با مکمل برطرف میشود)، اما این مقدار آنقدر چشمگیر نیست که صرفا برای این منظور بخواهیم از مکمل استفاده کنیم. ارزش مکمل به کارهای دیگری است که برای ما انجام میدهند از جمله: انتشار مونوکسیدکربن را کاهش میدهند، آب موجود در سوخت را جذب میکنند و از رسوباتی که میتواند به موتور ماشین آسیب برساند جلوگیری میکنند. این کار باعث ایمنی وسیله نقلیه و قویماندن موتور آن میشود.
۴. چه زمانی باید مکمل را اضافه کنیم؟
مکملها قبل از احتراق بهترین عملکرد را دارند، بنابراین همیشه قبل از بنزین زدن بعدی، مکمل را اضافه کنید. باک باید خالی یا کمی بنزین داشته باشد. فراموش نکنید که حتی اگر باک خالی است و بنزین ندارد، باز هم مجاز نیستید بیش از اندازه توصیهشده مکمل بریزید.
.
منابع:
.